بررسی اثر کود های آلی و شیمیایی بر ویژگی های مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و اسانس دو توده مرزه (satureja hortensis l.) تحت شرایط نرمال و تنش خشکی

جهت بررسی تاثیر کود های آلی و معدنی (n,p,k) بر خصوصیات کمی و کیفی مرزه(satureja hortensis l) در شرایط خشکی، پژوهشی در قالب دو طرح کرت های یکبار خرد شده با 3 تکرار در سال زراعی 1391 در مزرعه دانشگاه شهید باهنر کرمان اجرا شد. طرح ها به صورت تجزیه مرکب آنالیز شدند. تیمارهای مورد مطا لعه شامل عامل تنش در دو سطح(100% و50% ظرفیت مزرعه)، تیمار کود گاوی(30تن در هکتار)، کودمرغی(10 تن در هکتار)، کود شیمیایی(معادل عناصرغذایی پرمصرف موجود در کود گاوی و مرغی)، شاهد (بدون مصرف کود) و توده مرزه(محلی کرمان و محلی خوزستان)بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش ارتفاع، تعداد شاخه فرعی، عملکرد اسانس، محتوی نسبی آب و شاخص کلروفیل و عملکرد شد، ولی بر درصد اسانس معنی دار نبود. نشت یونی در تنش افزایش یافت. اثر کود ها بر تمامی صفات به جز محتوی نسبی آب و درصد اسانس معنی دار بود و باعث افزایش ارتفاع، تعداد شاخه فرعی، عملکرد، شاخص کلروفیل و عملکرد اسانس نسبت به شاهد شدند. همچنین نشت یونی را نسبت به شاهد کاهش دادند. دو توده از نظر ارتفاع، عملکرد دانه، تعداد شاخه فرعی و نشت یونی تفاوت معنی داری داشتند. توده کرمان عملکرد بهتری نسبت به توده خوزستان از خود نشان داد. تنش خشکی باعث افزایش پرولین و قند های احیاء کلروفیل های a , b و کل و کاروتنوید شد. کود ها بر ، کلروفیل های a , b و کل و معنی دار شد اما بر دیگر صفات تفاوت معنی داری نداشت. کود ها به خصوص کود گاوی و مرغی باعث افزایش ، کلروفیل های a , b و کل و نسبت به شاهد شدند. بین دو توده محلی کرمان و خوزستان فقط برای عملکرد دانه تفاوت معنی دار بود و برای دیگر صفات تفاوت معنی داری مشاهده نشد. به طورکلی کودهای آلی بویژه گاوی به دلیل قدرت نگهداری زیادتر رطوبت در مقایسه با کودهای شیمیایی پاسخ بهتری به شرایط تنش خشکی نشان دادند و عملکرد بالاتری داشتند. به نظر می رسد استفاده از کودگاوی در شرایط محدودیت رطوبت؛ برای غلبه بر اثرات منفی تنش خشکی مفید می باشد.